stotra ratnam.h

svaadayanniha sarveShaaM trayyantaarthaM sudurgraham.h.
stotrayaamaasa yogiindraH taM vande yaamunaahvayam.h..

namo namo yaamunaaya yaamunaaya namo namaH.
namo namo yaamunaaya yaamunaaya namo namaH..

namo.achintyaad.h bhutaakliShTa j~naana vairaagyaraashaye.
naathaaya munaye.agaadha bhagavad.h bhakti sindhave..

tasmai namo madhu jida~Nghri saroja tattva-
j~naanaanu raaga mahimaati shayaanta siimne.
naathaaya naathamunaye.atra paratra chaapi
nityaM yadiiya charaNau sharaNaM madiiyam.h..2

bhuuyo namo.aparimitaachyuta bhakti tattva-
j~naanaamR^itaabdhi parivaaha shubhair vachobhiH.
loke.avatiirNa paramaartha samagra bhakti-
yogaaya, naathamunaye yaminaaM varaaya..3

tattvena yashchidachidiishvara tatsvabhaava-
bhogaapavarga tadupaaya gatiirudaaraH.
saMdarshayan.h niramimiita puraaNa ratnaM
tasmai namo munivaraaya paraasharaaya..4

maataa pitaa yuvatayas.h tanayaa vibhuutiH
sarvaM yadeva niyamena madanvayaanaaM.
aadyasya naH kulapatervakulaabhiraamaM
shriimat.h tada~Nghri yugalaM praNamaami muurdhnaa..5

yanmuurdhni me shruti shiras.h sucha bhaati yasmin.h
asman.h manoratha pathaH sakalas.h sameti.
stoShyaami naH kuladhanaM kuladaivataM tat.h
paadaara vindam.h aravinda vilochanasya..6

tattvena yasya mahimaarNava shiikaraaNuH
shakyo na maatumapi sharvapitaa mahaadyaiH.
kartuM tadiiya mahimastuti mudyataaya
mahyaM namostu kavaye nirapatrapaaya..7

yadvaa shramaavadhi yathaamati vaa.apyashaktaH
staumyevameva khalu te.api sadaastu vantaH.
vedaash.h chaturmukha mukhaashcha mahaarNavaantaH
ko majjator.h aNukulaachalayor.h visheShaH..8

ki~nchaiSha shaktyatishayena nate.anukampyaH
stotaa.api tu stuti kR^itena parishrameNa.
tatra shramastu sulabho mama mandabudhdeH
ityudyamo.ayamuchito mama chaabja netra..9

naavexase yadi tato bhuvanaanyamuuni
naalaM prabho! bhavitumeva kutaH pravR^ittiH?
evaM nisarga suhR^iti tvayi sarva jantoH
svaamin.h ! na chitramida maashrita vatsalatvam.h.. 10

svaabhivikaa navadhikaatishaye shitR^itvaM
naaraayaNa! tvayi na mR^iShyati vaidikaH kaH?
brahmaa shivaH shatamakhaH paramasvaraaDitu
ete.api yasya mahamaarNava vipruShaste..11

kashshshriiH shriyaH parama sattva samaashrayaH kaH?
kaH puNDariika nayanaH? puruShottamaH kaH?
kasyaayutaayuta shataika kalaaMsha kaaMshe
vishvaM vichitra chidachit.h pravibhaaga vR^ittam.h..12

vedaapahaara gurupaataka daityapiiDaadi
aapad.h vimochana mahiShTha phalapradaanaiH.
ko.anyaH prajaa pashupati paripaati?
kasya paadodakena sa shivaH sva shirodhR^ite na? 13

kasyodare haraviri~ncha mukhaH prapa~nchaH?
ko raxatiimam.h ajaniShTa cha kasya naabheH?
kraantvaa nigiirya punarudgirati tvadanyaH
kaH? kena vaiSha paravaaniti shakya sha~NkaH? 14

tvaaM shiila ruupa charitaiH paramaprakR^iShTa
sattvena saattvikatayaa prabalaishcha shaastraiH.
prakhyaatadaiva paramaartha vidaaM mataishcha
naivaasura prakR^itayaH prabhavanti boddhum.h..                15

ulla~Nghita trividha siimasamaatishaayi-
saMbhaavanaM tava paribraDhima svabhaavam.h.
maayaabalena bhavataa.api niguuhya maanaM
pashyanti kechidanishaM tvadananya bhaavaaH..                16

yadaNDa maNDaantara gocharaM cha yat.h-
dashottaraaNyaa varaNaani yaani cha.
guNaaH pradhaanaM puruShaH paraM padaM
paraatparaM brahma cha te vibhuutayaH..                        17

vashii vadaanyo guNavaan.h R^ijuH shuchiH
mR^idurdayaalur.h madhuraH sthiraH samaH.
kR^itii kR^itaj~naH tvamasi svabhaavataH
samasta kalyaaNa guNaamR^ito dadhiH..                        18

upar.h yupar.h yabja bhuvo.api puuruShaan.h
prakalpya te ye shatam.h ityanukramaat.h.
girastvadekaika guNaavadhiipsayaa
sadaa sthitaa nodyamato.a tisherate..                        19

tvadaashritaanaaM jagadudbhavasthiti
praNaasha saMsaara vimochanaadayaH.
bhavanti liilaa vidhayashcha vaidikaaH
tvadiiya gambhiira mano.anu saariNaH..                        20

namo namo vaa~Nmanasaati bhuumaye
namo namo vaa~Nmanasaika bhuumaye.
namo namo.ananta mahaavibhuutaye
namo namo.ananta dayaika sindhave..                        21

na dharma niShTho.asmi na chaatmavedi
na bhaktimaan.h tvachcharaNaara vinde.
aki~nchaH ananya gatiH sharaNya!
tvat.h paada muulaM sharaNaM prapadye..                        22

na ninditaM karma tadasti loke
sahasrasho yannamayaa vyadhaayi.
so.ahaM vipaakaavasare mukunda!
krandaami samprati agatis.h tavaagre..                        23

nimajjato.ananta bhavaarNavaantaH
chiraaya me kuulamivaasi labdhaH.
tvayaa.api labdhaM bhagavannidaaniiM
anuttamaM paatramidaM dayaayaaH..                        24

abhuuta puurvaM mama bhaavi kiM vaa
sarvaM sahe me sahajaM hi duHkham.h.
kiM tu tvadagre sharaNaagataanaaM
paraabhavo naatha! nate.anuruupaH..                        25

niraasaka syaapi na taava dutsahe
mahesha! haatuM tava paada pa~Nkajam.h.
ruShaa nirasto.api shishuH stanandhayo
na jaatu maatushcharaNau jihaasati..                        26

tavaamR^itasyandini paada pa~Nkaje
niveshitaatmaa kathaM anyadichchhati.
sthite.aravinde makaranda nirbhare
madhuvrato nexurakam.h hi viixate..                        27

tvada~Nghri muddishya kadaapi kenachit.h
yathaa tathaa vaapi sakR^it.h kR^ito.a~njaliH.
tadaiva muShNaati ashubhaanyasheShataH
shubhaani puShNaati na jaatu hiiyate..                        28

udiirNa saMsaara davaa shushuxaNim.h
xaNena nirvaapya paraM cha nirvR^itim.h.
prayachchhati tvachcharaNaaruNaam.h buja-
dvayaanuraagaamR^ita sindhushiikaraH..                        29

vilaasa vikraanta paraavaraalayam.h
namasyadaarti xapaNe kR^itaxaNam.h.
dhanaM madiiyam.h tava paada pa~Nkajam.h
kadaa nu saaxaat.h karavaaNi chaxuShaa..                30

kadaa punaH sha~Nkha rathaa~Nga kalpaka-
dhvajaara vindaa~Nkusha vajra laa~nchhanam.h.
trivikrama tvachcharaNaambuja dvayam.h
madiiya muurdhaanaM ala~NkariShyati..                        31

viraaja maanojjvala piitavaasasaM
smitaata siisuuna samaamalachchhavim.h.
nimagna naabhiM tanumadhyaM unnataM
vishaala vaxassthala shobhi laxaNam.h..                        32

chakaasataM jyaakiNa karkashaiH shubhaiH
chaturbhiraajaanu vilambi bhirbhujaiH.
priyaa vataMsotpala karNa bhuuShaNa-
shalathaalakaa bandha vimarda shaMsibhiH..                33

udagra piinaaMsa vilambi kuNDala-
alakaavalii bandhura kambukandharam.h.
mukhashriyaa nyakkR^ita puurNa nirmala-
amR^itaaMshubimbaaM buruhojjvalashriyam.h..                34

prabutta muktaaMbuja chaarulochanaM
savibhrama bhruulataM ujjvalaadharam.h.
shuchismitaM komala gaNDaM unnasam.h
lalaaTa paryanta vilambitaalakam.h..                        35

sphurat.h kiriiTaa~Ngada haara kaNThikaa-
maNiindra kaa~nchii guNa nuupuraadibhiH.
rathaa~Nga sha~Nkhaasi gadaa dhanurvaraiH
lasattulasyaa vanamaala yojjvalam.h..                        36

chakartha yasyaa bhavanaM bhujaantaraM
tava priyaM dhaama yadiiya janmabhuuH.
jagat.h samastaM yada paa~Nga saMshrayaM
yadarthaM ambhodhiramanthya bandhi cha..                37

svavaishva ruupyeNe sadaa.anu bhuutayaapi
apuurvavad.h vismaya maada dhaanayaa.
guNena ruupeNa vilaasa cheShTitaiH
sadaa tavaivochi tayaa tava shriyaa..                        38

tayaa sahaasiinaM ananta bhogini
prakR^iShTa vi~njaana balaika dhaamani.
phaNaamaNi vraata mayuukha maNDala-
prakaasha maanodara divya dhaamani..                        39

nivaasa shayyaasa paadukaaM shuka
upadhaana varShaatapa vaaraNaadibhiH.
shariira bhedaiH tava sheShataaM gataiH
yathochitaM sheSha itiirite janaiH..                        40

daasassakhaa vaahanamaasanaM dhvajo
yaste vitaanaM vyajanaM trayiimayayaH.
upasthitaM tena puro garutmataa
tvada~Nghri sammarda kiNaa~Nka shobhinaa..                41

tvadiiya bhuktojjhita sheSha bhojinaa
tvayaa nisR^iShTa aatma bhareNa yadyathaa.
priyeNa senaapatinaa nyavedi tat.h-
tathaa.anu jaananta mudaara viixaNaiH..                        42

hataa khila kleshamalaiH svabhaavataH
tvadaanukuulyaikarasaiH tavochitaiH.
gR^ihiita tattat.h parichaara saadhanaiH
niShevyamaaNaM sachivair.h yathochitam.h..                43

apuurva naanaarasa bhaava nirbhara-
prabhudhdayaa mugdha vidagdha liilayaa.
xaNaaNuvat.h xipta paraadikaalayaa
praharShayantaM mahiShiiM mahaa bhujam.h..                44

achintya divyaad.hbhuta nitya yauvana-
svabhaava laavaNya mayaamR^itodadhim.h.
shriyaH shriyaM bhakta janaika jiivitam.h
samarthaM aapatsakhaM arthi kalpakam.h..                45

bhavantamevaanucharan.h nirantaraM
prashaanta nishsheSha manorathaantaraH.
kadaa.ahaM aikaantika nitya ki~NkaraH
praharshayiShyaami sanaatha jiivitaH..                        46

dhiga shuchimaviniitaM nirdayaM maamalajjaM
parama puruSha yo.ahaM yogivaryaa gragaNyaiH.
vidhi shiva sanakaadyaiH dhyaatumatyanta duuraM
tava parijana bhaavaM kaamaye kaamavR^ittaH..                47

aparaadha sahasra bhaajanaM
patitaM bhiima bhavaarNavodare.
agatiM sharaNaagataM hare
kR^ipayaa kevalam.h aatma saatkuru..                        48

aviveka ghanaandha di~Nmukhe
bahudhaa santata duHkha varShiNi.
bhagavan.h bhava durdine
pathaH skhalitaM maam.h avalokayaachyuta..                49

na mR^iShaa paramaarthameva me
shR^iNu vij~naapanaM ekamagrataH.
yadi me na dayiShyase tatoH
dayaniiyastava naatha durlabhaH..                        50

tadahaM tvadR^ite na naathavaan.h
madR^ite tvaM dayaniiyavaan.h na cha..
vidhi nirmitaM etadanvayam.h
bhagavan.h paalaya maasma jiihapaH..                        51

vapuraadiShu yo.api ko.apivaa
guNato.asaani yathaa tathaavidhaH.
tadayaM tava paada padmayoH
ahamadyaiva mayaa samarpitaH..                                52

mama naatha yadasti yo.asmyahaM
sakalam.h tadhdi tavaiva maadhava.
niyatasvamiti prabudhdadhiiH
athavaa kiM nu samarpayaami te..                        53

avabodh itavaani maaM yathaa
mayi nityaaM bhavadiiyataaM svayam.h.
kR^ipayaiva mananya bhogyataaM
bhagavan.h bhaktimapi prayachchha me..                        54

tava daasya sukhaika sa~NginaaM
bhavaneShvaH tvapi kiiTa janma me.
itaraa vasatheShu maasma bhuut.h
api me janma chatur.h mukhaatmanaa..                        55

sakR^it.h tvadaakaara viloka naashayaa
tR^iNii kR^itaan.h uttama bhukti muktibhiH.
mahaatmabhiH maaM avalokyataaM naya
xaNe.api te yadviraho.ati dussahaH..                        56

na dehaM na praaNaan.h na cha sukham.h asheShaabhi laShitaM
na chaatmaanaM naanyat.h kimapi tava sheShatva vibhavaat.h.
bahirbhuutaM naatha xaNamapi sahe yaatu shatadhaa
vinaashaM tat.h satyam.h madhu mathana vij~naapanamidam.h..        57

durantasyaanaadeH apariharaNiiyasya mahataH
nihiinaachaaro.ahaM nR^ipashur.h ashubhasyaaaspadamapi.
dayaasindho bandho niravadhika vaatsalya jaladhe
tava smaaraM smaaraM guNagaNaM itiichchhaami gatabhiiH..        58

anichchhannapyevam.h yadi punaritiichchhanniva rajas.h
tamash.h chhannash.h chhatmastuti vachana bha~Ngiimarachayam.h.
tathaa.apiitthaM ruupaM vachana valambyaapi kR^ipayaa
tvamevaivaM bhuutaM dharaNiidhara me shixaya manaH..        59

pitaa tvaM maataa tvaM dayita tanayastvaM priya suhR^it.h-
tvameva tvaM mitraM gururasi gatishchaasi jagataam.h.
tvadiiyaH tvadbhR^ityaH tava parijanaH tvad.h gatiraham.h
prapannashchaivaM satyahamapi tavaivaasmi hi bharaH..        60

janitvaa.aham.h vaMshe mahati jagati khyaata yashasaaM
shuchiinaaM yuktaanaaM guNa puruSha tatvasthiti vidaam.h.
nisargaa deva tvachcharaNa kamalaikaanta manasaam.h
adho.adhaH paapaatmaa sharaNada nimajjaami tamasi..        61

amaryaadaH xudraH chalamatiH asuuyaaprasavabhuuH
kR^itaghno durmaani smaraparavasho va~nchanaparaH
nR^ishaMsaH paapiShThaH kathaM ahamito duHkha jaladheH
apaaraaduttiirNaH tava parichareyam.h charaNayoH        62

raghuvara yada bhuustvaM taadR^isho vaayasasya
praNata iti dayaaluryachcha chaidyasya kR^iShNaH.
pratibhavaM aparaadhduH mugdha saayujyado.abhuuH
vada kimapadamaagaH tasya te.asti xamaayaaH..                63

nanu prapannaH sakR^ideva naatha
tavaahaM asmiiti cha yaachamaanaH.
tavaanu kaMpyaH smarataH pratij~naaM
madeka varjaM kimidaM vrataM te..                        64

akR^itrima tvachcharaNaara vinda-
prema prakarShaavadhiM aatma vantam.h.
pitaamaham.h naathamuniM vilokya
prasiida madvR^ittaM achintayitvaa..                        65

yatpadaaM bhoruhadhyaana
vidhvastaasheSha kalmaShaH.
vastutaaM upayaato.aham.h
yaamuneyaM namaami tam.h..                                66