yatiraaja saptatiH
shriimaan.h veN^kaTa naathaaryaH kavitaarkika
kesarii |
vedaantaa chaarya varyome sannidhattaaM
sadaahR^idi ||
kamapyaadhyaM guruM vande kamalaa gR^ihamedhinam.h.
pravaktaa chhandasaaM vaktaa pa~ncha raatrasya
yaH svayam.h..1
saha dharmachariiM shaureH saMmantrita
jagadhditaam.h.
anugrahamayiiM vande nityamaj~naata nigrahaam.h..2
vande vaikuNTha senaanyaM devaM suutravatii
sakham.h.
yadvetra shikhara spande vishvametad.h
vyavasthitam.h..3
yasya saarasvata sroto vakulaamoda vaasitam.h.
shrutiinaaM vishramaayaalaM shaThaariiM
tamupaasmahe..4
naathena muninaa tena bhaveyaM naathavaahanam.h.
yasya naigamikaM tatvaM hastaamalakataaM
gatam.h..5
namasyaamyaravindaaxaM naatha bhaave vyavasthitam.h.
shudhda satva mayaM shaureH avataaramivaaparam.h..6
anujjhita xamaa yogamapuNyajana baadhakam.h.
aspR^iShTa madiraa gandhaM raamaM turyamupaasmahe..7
vigaahe yaamunaM tiirthaM saadhu bR^indaavane
sthitam.h.
nirasta jihmaga sparshe yatra kR^iShNaH
kR^itaadaraH..8
dayaa nighnaM yatiindrasya deshikaM puurNamaashraye.
yena vishva sR^ijo viShNoH apuuryata manorathaH..9
praNaamaM laxmaNamuniH pratigR^ihNaatu
maamakam.h.
prasaadhayati yatsuuktiH svaadhiina patikaaM
shrutim.h..10
upaviitinam.h uurdhva puNDravantaM
trijagat.h puNya phalaM tridaNDa hastam.h.
sharaNaagata saartha vaahamiiDe
shikhayaa shekhariNaM patiM yatiinaam.h..11
prathayan.h vimateShu tiixNa bhaavaM
prabhurasmat.h pariraxaNe yatiindraH.
apR^ithak.h pratipanna yanmayatvaiH
vavR^idhe pa~nchabhir.h aayudhairmuraareH..12
shamitodaya sha~Nkaraadi garvaH
sva balaadudhdR^ita yaadavaprakaashaH.
avaropi tavaan.h shrutera paarthaan.h
nanu raamaavarajaH sa eSha bhuuyaH..13
abahushruta saMbhavaM shrutiinaaM
jaratii naama yathaayatha prachaaram.h.
vinivarta yituM yatiishvaroktiH
vidadhe taaH sthira niiti pa~njara sthaaH..14
amunaa tapanaatishaayi bhuumnaa
yatiraajena nibadhda naayaka shriiH.
mahatii guru pa~Nkti haara yaShTiH
vibudhaanaaM hR^idaya~Ngamaa vibhaati..15
aluuna paxasya yati xamaabhR^ito
vibhaati vaMshe hari tatvam.h axatam.h.
yadudbhavaaH shudhda suvR^itta shiitalaaH
bhavanti muktaavali bhuuShaNaM bhuvaH..16
anapaaya viShNupada saMshrayaM bhaje
kalayaa kayaa.api kalayaa.apyanujjhitam.h.
akala~Nka yogam.h ajaDaashayodayaM
yatiraaja chandram.h uparaaga duuragam.h..17
abhigamya samya ganaghaaH sumedhaso
yati chakravarti pada padma pattanam.h.
hari bhakta daasya rasikaaH parasparaM
kraya vikrayaarha dashayaa samindhate..18
paruShaati vaada parivaada paishuna-
prabhR^iti prabhuuta pataniiya pa~Nkilaa.
svadate mamaadhya subhagaa sarasvatii
yatiraaja kiirtti katakair.h vishodhitaa..19
anukalpa bhuuta murabhit.h padaM sataaM
ajahat.h trivargam.h apavarga vaibhavam.h.
chala chitta vR^itti vinivartta nauShadhaM
sharaNaM yatiindra charaNaM vR^iNii mahe..20
shvasi taava dhuuta paravaati vaibhavaaH
nigamaanta niiti jaladhestalas.h pR^ishaH.
prati paadayanti gatim.h aapavargikiiM
yati saarvabhauma padasaat.h kR^itaashayaaH..21
muule nivishya mahataaM nigama drumaaNaaM
muShNan.h prataaraka bhayaM dhR^ita naikadaNDaH.
ra~Ngesha bhaktajana maanasa raajahaMso
raamaanujaH sharaNamastu muniH svayaM
naH..22
sanmantravit.h xipati saMyaminaaM narendraH
saMsaara jihmaga mukhaiH samupasthitaM
naH.
viShvak.h tataM viShaya lobha viShaM nijaabhiH
gaaDhaanu bhaava garuDa dhvaja bhaavanaabhiH..23
naathaH sa eSha yaminaaM nakha rashmi jaalaiH
antar.h niliinam.h apaniiya tamo madiiyam.h.
vij~naana chitram.h anaghaM likhatiiva
chitte
vyaakhyaana keli rasikena karaambujena..24
udgR^ihNatiimupaniShatsu niguuDhamarthaM
chitte niveshayitum.h alpa dhiyaaM svayaM
naH.
pashyema laxmaNa muneH pratipanna hastaam.h
unnidra padma subhagaam.h upadesha mudraam.h..25
aakarShaNaani nigamaanta sarasvatiinaaM
uchchaaTa naani bahir.h antar.h upaplavaanaaM.
pathyaani ghora bhava saMjvara piiDitaanaaM
hR^idhyaani bhaanti yatiraaja muner.h
vachaaMsi..26
shiita svabhaava subhagaanubhavaH shikhaavaan.h
doShaavamarda niyatonnati roShadhiishaH.
taapaanubandha shamanastapanaH prajaanaaM
raamaanujo jayati saMvalita tridhaamaa..27
jayati sakala vidhyaa vaahinii janma shailo
jani patha parivR^itti shraanta vishraanti
shaakhii.
nikhila kumati maayaa sharvarii baala
suuryo
nigama jaladhi velaa puurNa chandro yatiindraH..28
muni bahumata saaraa mukti nishreNi keyaM
sahR^idaya hR^idayaanaaM shaashvatii diShTa
sidhdiH.
shamita durita gandhaa saMyami indrasya
suuktiH
parichita gahanaa naH prasnuviita prasaadam.h..29
bhava maru parikhinna sphiita paaniiya
sindhuH
durita rahita jihvaa dugdha kulyaa sakulyaa.
shruta nayana sanaabhiH shobhate laxmaNoktiH
naraka mathana sevaasvaada naaDiMdhamaa
naH..30
haripada makaranda syandinaH saMshritaanaaM
anugata bahushaakhaastaapam.h unmuulayanti.
shamita durita gandhaaH saMyamiindra prabandhaaH
kathaka jana maniiShaa kalpanaa kalpa
vR^ixaaH..31
naanaabhuutair.h jagati samayair.h narma
liilaaM vidhitsoH
antyaM varNaM prathayati vibhor.h aadima
vyuuha bhede.
vishvaM traatuM viShaya niyataM vya~njitaanugrahaH
san.h
viShvakseno yatipatira bhuud.h vetra saaras.h
tridaNDaH..32
laxyaM budhde rasika rasanaa laasya liilaa
nidaanaM
shudhdaasvaadaM kimapi jagati shrotra
divyauShadhaM naH.
laxyaa laxayaiH sita jaladhivadbhaati
taatparya ratnaiH
laxmiikaanta sphaTika mukuro laxmaNaarya
upadeshaH..33
sthitim.h avadhiir.h ayantyati manoratha
sidhdimatiiM
yatipati saMpradaaya nirapaaya dhanopachitaaH.
madhukara mauli daghna mada dantura danti
ghaTaa-
karaTa kaTaaha vaahi ghana shiikara shiibharitaam.h..34
nirupadhi ra~Nga vR^itti rasikaan.h abhitaaNDavayan.h
nigama vimarsha keli rasikair.h nibhR^itair.h
vidhR^itaH
guNa pariNadhda suukti dR^iDha koNa vighaTTa
nayaa
raTati dishaa mukheShu yatiraaja yashaH
paTahaH..35
idaM prathama saMbhavat.h kumati jaala
kuula~NgaShaaH
mR^iShaa mata viShaanala jvalita jiiva
jiivaatavaH.
xarantya mR^itam.h axaraM yati purandarasya
uktayaH
chirantana sarasvati chikura bandha sairandhrikaaH..36
sudhaashana sudurgraha shruti samaShTi
muShTindhyaH
kathaahavamasau gataan.h kapaTa saugataan.h
khaNDayan.h
munir.h manasi laxmaNo mudam.h uda~nchayat.h
ya~njasaa
mukunda guNa mauktika prakara shuktibhiH
suuktibhiH..37
kapardi mata kardamaM kapila kalpanaa vaaguraaM
duratyayam.h atiitya tad.h druhiNa tantra
yantrodaram.h.
kudR^iShTi kuhanaa muke nipatataH parabR^ihmaNaH
kara graha vichaxaNo jayati laxmaNo.ayaM
muniH..38
kaNaada paripaaTibhiH kapila kalpanaa naaTakaiH
kumaarila kubhaaShitair.h guru nibandhana
granthibhiH.
tathaagata kathaashatais.h tadanusaari
jalpairapi
prataaritam.h idaM jagat.h praguNitaM
yatiindroktibhiH..39
kathaa kalaha kautuka gR^iha gruhiita kautaskuta-
prathaa jaladhi samplava gR^isana kumbha
sambhuutayaH.
jayanti sudhiyo yati xitibhR^id.h antika
upaasanaa-
prabhaava paripaktrima pramiti bhaaratii
saMpadaH..40
yatiishvara sarasvatii surabhitaashayaanaaM
sataaM
vahaami charaNaambujaM praNati shaalinaa
maulinaa.
tadanya mata durmada jvalita chetasaaM
vaadinaaM
shirassu nihitaM mayaa padama daxiNaM
laxyataam.h..41
bhajasva yati bhuupater.h anidamaadi durvaasanaa-
kadadhva parivartana shrama nivartaniiM
vartaniim.h.
labhasya hR^idaya svayaM tatha padaayudhaanugraha-
druta prahR^iti nistR^iTad.h durita durvR^itiM
nirvR^itim.h..42
kumati vihita grantha granthi prabhuuta
mataantara-
grahila manasaH pashyantyalpaaM yatiishvara
bhaaratiim.h.
vikaTa murabhidvaxaH piiThii pariShkaraNochitaH
kula giri tulaarohe bhaavii kiyaaniva
kaustubhaH..43
sthavira nigama stoma stheyaaM yatiishvara
bhaaratiiM
kumati phaNiti xobha xiibaaH xipantu bhajantu
vaa.
rasa parimala shlaaghaa ghoSha sphuTatpuTa
bhedanaM
lavaNa vaNijaH karpuuraarghaM kiM iti
abhimanvate..44
vahati mahilaam.h aadhyo vedhaastrayii
mukharair.h mukhaiH
vara tanutayaa vaamo bhaagaH shivasya
vivartate.
tadapi paramaM tatvaM gopii janasya vashaMvadaM
madana kadanair.h na klishyante yatiishvara
saMshrayaaH..45
nigama pathikachchhaayaa shaakhii niraasha
mahaanidhiH
mahita vividhachchhaatra shreNii manoratha
saarathiH.
tribhuvana tamaH pratyuuSho.ayaM trividya
shikhaamaNiH
prathayati yati xmaabhR^itpaaraavariim.h
aviparyayaam.h..46
jaDa mati mudhaa dantaa danti vyathauShadha
sidhdayaH
pramiti nidhayaH praj~naa shaali prapaalana
yaShTayaH.
shruti surabhayaH shudhdaananda abhivarShuka
vaaridaaH
yama gati kathaa vichchhedinyo yatiishvara
suuktayaH..47
pratikala miha pratyak.h tatva avalokana
diipikaaH
yati paribR^iDha granthaashchintaaM nirantarayanti
naH.
akaluSha paraj~naana autsukya xudhaatura
durdashaa-
pariNata phala pratyaasiidat.h phalegrahi
sugrahaaH..48
mukundaa~Nhgri shradhdaa kumuda vana chandraatapa
nibhaaH
mumuxaaM axobhyaaM dadati muni bR^indaaraka
giraH.
sva sidhdaanta dhvaanta sthira kutuka
durvaadi pariShad.h
divaabhiita prexaa dinakara samutthaana
paruShaaH..49
niraabaadhaa bodhaayana bhaNita niShyanda
subhagaaH
vishudhda upanyaasa vyatibhidura shaariiraka
nayaaH.
akuNThaiH kalpante yatipati nibandhaa
nija mukhaiH
anidraaNa praj~naa rasa dhamani vedhaaya
sudhiyaam.h..50
vikalpaaTopena shrutipatham.h asheShaM
vighaTayan.h
yadR^ichchhaa nirdiShTe yati nR^ipati
shabde viramati.
vitaNDaahaM kurvat.h prati kathaka vetaNDa
pR^itanaa-
viyaata vyaapaara vyati mathana saMrambha
kalahaH..51
pratiShThaa tarkaaNaaM pratipadamR^ichaaM
dhaama yajuShaaM
pariShkaaraH saamnaaM paripaNam.h atharvaa~NgirasayoH.
pradiipas.h tatvaanaaM prati kR^itirasau
taapasa giraaM
prasattim.h saMvitteH pradishati yatiishaana
phaNitiH..52
hataavadhye hR^idhye hari charaNa pa~Nkeruha
yuge
nibadhnantyai kaantyaM kimapi yati bhuubhR^it.h
phaNitayaH.
shunaasiira skandha druhiNa hara heramba
hutabhuk.h-
prabheshaadi xudra praNati parihaara pratibhuvaH..53
yathaabhuuta svaarthaa yati nR^ipati suuktir.h
vijayate
sudhaa saMdohaabdhiH sucharita vipaktiH
shrutimataam.h.
kathaa dR^ipyat.h kautaskuta kalaha kolaahala
hata-
trivedii nirveda prashamana vinoda praNayiinii..54
shruti shreNii chuuDaapada bahumate laxmaNa
mate
sva paxasthaan.h doShaan.h vitatha matir.h
aaropayati yaH.
sva hastena utxiptaiH sa khalu nija gaatreShu
bahulaM
galadbhir.h jambaalair.h gagana talam.h
aalimpati jaDaH..55
niraaloke loke nirupadhi para sneha bharito
yati xamaabhR^idh.h diipo yadi na kila
jaajvalyata iha.
ahaMkaara dhvaantaM vijahati kathaMkaaramanaghaaH
kutarka vyaalaughaM kumati mata paataaLa
kuharam.h..56
yati xamaabhR^id.h dhR^iShTaM matamiha
naviinaM tadapi kiM
tataH praageva anyad.h vada tadapi kiM
varNa nikaShe.
nishaam.h yantaaM yadvaa nijamati tiraskaara
vigamaat.h
niraata~NkaaShTa~Nka dramiDa guhadeva
prabhR^itayaH..57
sudhaasaaraM shriimadhyativara bhuvaH shrotra
kuhare
niShi~nchanti nya~nchan.h nigama garimaaNaH
phaNitayaH.
yadaas.h vaadaabhyaasa prachaya mahima
ullaasita dhiyaaM
sadaa svaadhyaM kaale tadamR^itaM anantaM
sumanasaam.h..58
yati xoNii bhartur.h yadi damanidaM bhoga
janataa-
shiraH shreNii juShTaM tadiha dR^iDha
bandhaM prabhavati.
avidhyaa aNyaanii kuhara viharan.h maamaka
manaH-
pramaadyan.h maata~Nga prathama nigalaM
paada yugalam.h..59
savitrii muktaanaaM sakala jagadenaH prashamanii
gariiyobhis.h tiirtthair.h upachita rasaa
yaamuna mukhaiH.
niruchchhedaa nimna itaram.h api samaaplaavayati
maaM
yadR^ichchhaa vixepaad.h yatipati dayaa
divya taTinii..60
chintaasheSha durartha dantura vachaH kanthaa
shata granthilaaH
sidhdaantaa na samindhate yativara granthaanu
saMdhaayini.
muktaa shukti vishudhda sidhda taTinii
chuuDaala chuuDaapadaH
kiM kulyaaM kalayeta khaNDa parashur.h
maNDuuka ma~njuuShikaam.h..61
vande taM yaminaaM dhurandharam.h ahaM
maanaandhakaara druhaa
panthaanaM paripanthinaaM nija dR^ishaa
rundhaanam.h indhaanayaa.
dattaM yena dayaa sudhaambu nidhinaa piitvaa
vishudhdaM payaH
kaale naH karishaila kR^iShNa jaladaH
kaa~NxaadhikaM varShati..62
kaaShaayeNa gR^ihiita piita vasanaa daNDaistrabhir.h
maNDitaa
saa muurtir.h muramardanasya jayati trayyanta
saMraxiNii.
yat.h prakhyaapita tiirtha vardhita dhiyaam.h
abhyasyataaM yadguNaan.h
aa sindhor.h anidaM pradesha niyataa kiirtiH
prajaagarti naH..63
lipse laxmaNa yoginaH padayugaM rathyaa
paraagachchhaTaa
raxaaropaNa dhanya suuri pariShat.h siimanta
siimaantikam.h
bhixaa paryaTana xaNeShu bibharaaMchakre
gaLat.h kilbiShaa
yad.h vinyaasa miSheNa patra makarii mudraaM
samudraambaraa..64
naanaa tantra vilobhitena manasaa nirNiita
durniitibhiH
kaShTaM kutsita dR^iShTabhir.h yatipater.h
aadesha vaideshikaiH.
vyaaso haasapadii kR^itaH parihR^itaH
praachetasash.h chetasaH
kluptaH keli shukaH shukaH sa cha mudhaa
baadhaaya bodhaayanaH..65
arthyaa tiShThati maamikaa matirasaa vaajanma
raajanvatii
patyaa saMyaminaam.h anena jagataam.h
atyaahita chchhedinaa.
yat.h saarasvata dugdha saagara sudhaa
sidhdauShadha aasvaadinaaM
prasvaapaaya na bobhaviiti bhagavan.h
maayaa mahaayaaminii..66
shudhdaadesha vashaMdadii kR^ita yati xoNiisha
vaaNiishataa-
pratyaadiShTa bahirgatiH shruti shiraH
prasaadam.h aasiidati.
dugdho danvada patya sannidhi sadaa saamoda
daamodara-
shlaxNaa lokena daur.h lalitya lalita
unmeShaa maniiShaa mama..67
aastaaM naama yatiindra padhdati juShaam.h
aajaana shudhdaa matiH
tachchaa vyaaja vidagdha mugdha madhuraM
saarasvataM shaashvatam.h.
ko vaa chaxur.h uda~nchayedapi puraH saaTopa
tarkachchhaTaa
shastraa shastri vihaara saMbhR^ita raNaas.h
vaasdeShu vaadeShu naH..68
paryaaptaM paryachaiShaM kaNacharaNa kathaam.h
aaxapaadaM shishixe
miimaaMsaa maaMsalaatmaa samajaniShi muhuH
saaMkhya yogau samaakhyam.h.
itthaM taistair.h yatiindra truTita bahumR^iShaa
tantra kaantaara paanthaiH
antarmoha xapaandhair.h ahaha kimiha nashchintaniiyaM
taniiyaH..69
gaathaa taathaagataanaaM gaLati gamanikaa
kaapilii kvaa.api liinaa
xiiNaa kaaNaada vaaNii dR^ihiNa hara giraH
saurabhaM naarabhante.
xaamaa kaumaari loktir.h jagati gurumataM
gauravaat.h duuravaantaM
kaa sha~Nkaa sha~Nkaraader.h bhajati yatipatau
bhadra vediiM trivediim.h..70
viShvag.h vyaapinya gaadhe yati nR^ipati
yashaH saMpade kaarNa ve.asmin.h
shradhdaa shudhdaavagaahaiH shubhamati
bhirasau ve~NkasTesho.abhiShiktaH
praj~naa daurjanya garjat.h prati kathaka
vachastuula vaatuula vR^ityaa
saptatyaa saaravatyaa samatanuta sataaM
priitimetaaM sametaam.h..71
aashaa mata~Ngaja gaNaan.h viShahya vegaan.h
paade yati xiti bhR^itaH prasabhaM nirundhan.h.
kaaryaH kathaahava kutuuhalibhiH pareShaaM
karNe sa eSha kavitaarkika siMha naadaH..72
upashamita kudR^iShTi viplavaanaam.h
upaniShadaam.h upachaara diipikeyam.h
kahalita bhagavad.h vibhuuti yugmaaM
diShatu matiM yatiraaja saptatir.h naH..73
karatala aamalakiikR^ita satpathaaH
shruti vataMsita suunR^ita suuktayaH.
divasa taarakayanti samatsaraan.h
yati purandara saptati saadaraaH..74
kavitaarkika siMhaaya kalyaaNaguNashaaline
.
shriimate veN^kaTeshaaya vedaantagurave
namaH